آستیگماتیسم چشم یکی از شایع ترین مشکلات بینایی بوده که دید افراد را تار و نامشخص می کند. اما آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا برخی افراد از کودکی با این مشکل مواجه می شوند، در حالی که برخی دیگر در سنین بالاتر به این عارضه دچار می شوند؟ آستیگماتیسم به دلیل انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی چشم ایجاد شده و باعث ایجاد مشکلاتی در دید دور و نزدیک می شود. در این مقاله به بررسی علائم آستیگماتیسم، دلایل بروز این عارضه، روشهای تشخیص و درمان این عارضه خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
آستیگماتیسم چشم چیست؟
آستیگماتیسم چشم یکی از مشکلات رایج بینایی بوده که به دلیل نامنظم بودن انحنای قرنیه یا عدسی ایجاد می شود. در حالت طبیعی، چشم انسان باید شکلی کاملا گرد داشته باشد تا نور را به طور یکنواخت بشکند و تصویری واضح ایجاد کند. اما اگر سطح قرنیه یا عدسی دچار ناهمواری باشد، نور در جهات مختلف با شدت متفاوتی شکسته می شود. لازم به ذکر است این عارضه باعث تاری دید شده و در کنار مشکلاتی اعم از نزدیک بینی یا دوربینی بروز می کند.
علائم آستیگماتیسم چشم
آستیگماتیسم یکی از رایج ترین عیوب انکساری چشم بوده که باعث مشکلات متعددی در بینایی می شود. شدت و نوع علائم این عارضه در بدن هر یک از شما عزیزان متفاوت است. برخی افراد تنها دچار تاری خفیف دید می شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است با مشکلات جدی تری مانند دوبینی و خستگی مداوم چشم مواجه شوند. رایج ترین علائم این بیماری به شرح زیر است:
- سردردهای مکرر به ویژه بعد از انجام کارهای چشمی
- تاری دید یا اعوجاج تصویر در تمامی فواصل (دور و نزدیک)
- مشکل در دید شبانه مانند کاهش وضوح دید هنگام رانندگی در شب
- سوزش و خشکی چشم در اثر تلاش بیش از حد برای تمرکز روی اشیا
- چشمک زدن یا جمع کردن پلک ها برای تلاش در واضح تر دیدن اجسام
- خستگی و فشار چشم بعد از مطالعه یا کار طولانی مدت با صفحه نمایش
بیشتر بخوانید: عفونت قرنیه چشم
علت بروز آستیگماتیسم چشم
آستیگماتیسم یکی از شایع ترین مشکلات بینایی بوده که به دلیل انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی چشم ایجاد می شود. این عارضه باعث می شود که نور به درستی روی شبکیه متمرکز نشود و دچار تاری یا تحریف دید شوید. به طور کلی عوامل مختلفی در ایجاد آستیگماتیسم نقش بسزایی دارند که به شرح زیر است:
عوامل ژنتیکی و ارثی
بهتر است بدانید اکثر افراد از بدو تولد با آستیگماتیسم متولد می شوند. معمولا این عارضه در خانواده هایی که سابقه مشکلات بینایی دارند، شایع تر است. البته هنوز مشخص نیست که چرا برخی افراد با این مشکل به دنیا می آیند، اما محققان بر این باورند که ژنتیک نقش بسزایی در شکل گیری قرنیه و عدسی دارد.
آسیب های چشمی
یکی دیگر از دلایل بروز آستیگماتیسم چشم، آسیب های چشمی بوده زیرا ضربه شدید به چشم یا بروز زخم در سطح قرنیه باعث تغییر شکل آن و ایجاد آستیگماتیسم می شود. معمولا این نوع آستیگماتیسم بعد از آسیب های فیزیکی رخ می دهد و با سایر مشکلات بینایی همراه است.
بیماری های چشمی
برخی بیماری های چشمی به ویژه قوز قرنیه منجر به بروز یا تشدید آستیگماتیسم می شوند. در این بیماری، قرنیه چشم به تدریج نازک شده و به شکل مخروطی در می آید که این موضوع منجر به تاری و اعوجاج دید می شود. لازم به ذکر است این عارضه در مراحل ابتدایی با استفاده از لنزهای مخصوص برطرف می شود اما در موارد پیشرفته نیاز به روشهای درمانی مانند پیوند قرنیه می باشد.
عیوب انکساری
بهتر است بدانید این بیماری به تنهایی رخ نمی دهد و اغلب همراه با سایر عیوب انکساری مانند نزدیک بینی و دوربینی مشاهده می شود. در این موارد، ترکیب این مشکلات باعث تاری دید در فواصل مختلف شده و نیاز به اصلاح با عینک یا لنزهای مخصوص را افزایش می دهد.
جراحی های چشمی
برخی جراحی های چشمی مانند جراحی آب مروارید یا لیزیک سبب تغییر در انحنای قرنیه و در نتیجه آستیگماتیسم می شوند. در اکثر مواقع این تغییرات خفیف بوده و با استفاده از عینک یا لنزهای تماسی بهبود می یابند.
تغییرات تدریجی
با افزایش سن، ساختار چشم دچار تغییراتی می شود که منجر به بروز یا تشدید آستیگمات می گردد. کاهش انعطاف پذیری عدسی و تغییر در ضخامت قرنیه از جمله عواملی بوده که بر کیفیت بینایی چشم تاثیر می گذارند.
روشهای تشخیص آستیگمات چشم
معمولا آستیگماتیسم به تدریج ظاهر می شود و در مراحل ابتدایی با علائم واضحی بروز نمی کند. اگر متوجه تغییر در کیفیت بینایی خود شدید یا علائمی مانند تاری دید، خستگی چشم یا سردرد داشتید باید به بهترین متخصص چشم تهران مراجعه کنید. چشم پزشک با استفاده از روش ها و ابزارهای مختلف، وضعیت بینایی شما را بررسی کرده و در صورت لزوم بهترین روش درمان را پیشنهاد می دهد.
- آزمایش بینایی سنجی
- استفاده از دستگاه فوروپتر
- استفاده از اتورفراکتور (Autorefractor)
- توپوگرافی قرنیه (Corneal Topography)
- کراتومتری (Keratometry) و بررسی انحنای قرنیه
روشهای درمان آستیگمات چشم
همانطور که در بالا ذکر کردیم، آستیگمات یکی از مشکلات شایع بینایی بوده که به دلیل انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی چشم ایجاد می شود. روشهای درمان آستیگماتیسم چشم به شرح زیر است:
- اصلاح بینایی با عینک و لنز
- مراجعه منظم به چشم پزشک
- تمرینات چشمی و مراقبت های خانگی
- ارتوکراتولوژی (Ortho-K)-اصلاح موقت قرنیه
- جراحی انکساری مانند لیزیک (LASIK)، کراتوتومی آستیگماتیک (AK)، کراتکتومی فتورفرکتیو (PRK)
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، آستیگماتیسم یک عیب انکساری شایع در چشم بوده که به دلیل انحنای نامنظم قرنیه یا عدسی رخ می دهد و منجر به تاری یا اعوجاج دید در فواصل مختلف می شود. این عارضه به صورت مادرزادی وجود داشته یا در اثر آسیب های چشمی، بیماری های قرنیه و جراحی های چشمی ایجاد می شود. به طور کلی آستیگماتیسم قابل پیشگیری نبوده اما با استفاده از عینک، لنزهای تماسی، روشهای اصلاحی مانند ارتوکراتولوژی و در موارد شدیدتر با جراحی انکساری درمان می شود.