ناخنک چشم یکی از شایع ترین بیماری های سطح چشم بوده که به صورت یک بافت گوشتی و غیرطبیعی از سمت سفیدی چشم به سمت قرنیه رشد می کند. این بیماری بیشتر در افرادی که مدت زمان زیادی در معرض نور خورشید، باد، گرد و غبار و آلودگی های محیطی قرار دارند، مشاهده می شد. معمولا ناخنک چشم یک نوع بیماری خوش خیم بوده اما در برخی موارد باعث ناراحتی، قرمزی، سوزش، خشکی و اختلال در بینایی می شود. در این مقاله به بررسی موضوعات مختلفی اعم دلایل بروز، علائم، عوارض، روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان آن می پردازیم پس با ما همراه باشید.
ناخنک چشم چیست؟
ناخنک چشم (Pterygium) یک ضایعه گوشتی و غیرطبیعی بوده که از سفیدی چشم به سمت قرنیه رشد می کند. این بیماری از گوشه داخلی چشم آغاز شده و به تدریج بخشی از قرنیه را می پوشاند. ناخنک یک ضایعه خوش خیم بوده و در اکثر موارد عوارض خاصی ایجاد نمی کند اما لازم به ذکر است در صورت پیشرفت منجر به اختلال در بینایی می شود.
معمولا این بافت اضافی سفید یا صورتی رنگ بوده و ناشی از رشد بیش از حد غشای مخاطی چشم (ملتحمه) و رگ های خونی است. بهتر است بدانید ملتحمه وظیفه محافظت از سطح چشم در برابر عوامل خارجی مانند گرد و غبار، باد و اشعه ماورای بنفش را بر عهده دارد.
ناخنک ممکن است باعث احساس وجود جسم خارجی، قرمزی و سوزش چشم شود اما در موارد شدیدتر ممکن است شکل قرنیه را تغییر داده و منجر به آستیگماتیسم و تاری دید شود. اگر این عارضه در هر دو چشم بروز کند، به آن ناخنک دوطرفه گفته می شود.
علائم ناخنک چشم
معمولا ناخنک چشم به تدریج پیشرفت می کند به همین دلیل در مراحل اولیه متوجه تغییرات قابل توجهی نمی شوید. اما با رشد این بافت اضافی و گسترش آن به سمت قرنیه، علائم مختلفی ظاهر می شوند که در ادامه به برخی از رایج ترین علائم این عارضه اشاره می نماییم:
- تاری دید و دوبینی
- سوزش و خارش چشم
- تورم و قرمزی ملتحمه
- تغییر رنگ ملتحمه به زرد یا سفید
- احساس وجود یک جسم خارجی در چشم
نکته: در اکثر موارد، ناخنک چشم هیچ مشکل جدی و خطرناکی را برای شما عزیزان ایجاد نمی کند اما در صورت پیشرفت و تاثیر بر بینایی، لازم است برای بررسی های بیشتر به بهترین متخصص چشم پزشک تهران مراجعه نمایید.
دلایل بروز ناخنک چشم
لازم به ذکر است تاکنون علت دقیق بروز این بیماری به طور کامل مشخص نشده اما تحقیقات نشان می دهند که برخی عوامل محیطی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. در ادامه به برخی از مهمترین علل بروز این عارضه اشاره می نماییم:
- عدم استفاده از عینک آفتابی مناسب: محافظت نکردن از چشم ها در برابر نور خورشید مخصوصا در شرایطی که شدت نور زیاد است، احتمال بروز ناخنک افزایش می یابد.
- سن و رنگ چشم: این عارضه بیشتر در افراد بالای 30 سال مشاهده می شود و افراد با رنگ چشم و پوست روشن ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار گیرند.
- خشکی چشم: یکی دیگر از دلایل بروز ناخنک چشم، خشکی چشم بوده زیرا کمبود رطوبت در سطح چشم باعث تحریک ملتحمه و افزایش احتمال رشد غیرطبیعی بافت ناخنک می شود.
- قرار گرفتن در معرض مواد تحریک کننده: عواملی اعم از گرد و غبار، باد شدید، آلودگی هوا، دود سیگار و سایر آلاینده های محیطی باعث التهاب مزمن چشم و در نتیجه بروز ناخنک چشم می شود.
- قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش: یکی از اصلی ترین دلایل بروز ناخنک، تماس مداوم با نور خورشید است. لازم به ذکر است افرادی که در مناطق گرمسیری و استوایی زندگی می کنند یا مشاغلی دارند که آنها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار می دهد، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
روشهای پیشگیری از ناخنک چشم
ناخنک چشم یکی از عوارض چشمی بوده که درمان های مختلفی برای این عارضه وجود دارد، اما پیشگیری از آن بسیار آسان تر و موثرتر است. روشهای پیشگیری از این بیماری به شرح زیر است:
- هنگام حضور در محیط های باز، از عینک آفتابی با محافظ UV استفاده کنید.
- استفاده از قطره های مرطوب کننده از خشکی بیش از حد چشم جلوگیری می کند.
- فیلترهای مخصوص برای شیشه جلوی ماشین منجر به کاهش اشعه ماورای بنفش می شود.
- هنگام انجام فعالیت هایی مانند جوشکاری، نجاری و کار در فضای آزاد از عینک های محافظ استفاده کنید.
- استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش را کاهش دهید و هر 20 دقیقه یکبار 20 ثانیه به دوردست نگاه کنید.
- مدت زمان استفاده از لنزهای چشمی را محدود کنید و هنگام گذاشتن و برداشتن آنها دستان خود را کاملا بشویید.
- از مالیدن چشم ها با دست های آلوده خودداری کنید زیرا این کار منجر به افزایش التهاب و تحریک چشم می شود.
- کلاه های لبه دار باعث کاهش میزان نور ورودی به چشم شده و از آسیب های ناشی از اشعه خورشید جلوگیری می کنند.
- از قرارگیری در محیط های خشک و پر از گرد و غبار اجتناب کنید زیرا در صورت قرار گرفتن در این شرایط باید از عینک های محافظ استفاده نمایید.
بیشتر بخوانید: قوز قرنیه چشم چیست؟
روشهای تشخیص ناخنک چشم
در اکثر موارد پزشک برای تشخیص ناخنک چشم (Pterygium) تنها با معاینه بالینی این عارضه را شناسایی می کند. با این حال، در برخی شرایط که ناخنک پیشرفت کرده یا روی بینایی تاثیر بگذارد باید برای بررسی دقیق تر آزمایشات تکمیلی انجام شود. مهمترین روشهای تشخیص این عارضه به شرح زیر است:
- معاینه چشمی
- توپوگرافی قرنیه
- تصویربرداری چشمی
- استفاده از لامپ اسلیت (Slit Lamp)
- تست حدت بینایی (Visual Acuity Test)
بیشتر بخوانید: پیرچشمی چیست؟
روشهای درمان ناخنک چشم
درمان ناخنک چشم به شدت علائم و میزان پیشرفت آن بستگی دارد و روشهای مختلفی برای درمان این عارضه به کار گرفته می شود. در ادامه، به بررسی مهمترین روشهای درمان این عارضه می پردازیم:
- درمان های دارویی
- درمان های طب سنتی و خانگی
- جراحی ناخنک چشم مانند برداشتن ناخنک یا جراحی با پیوند بافت
- اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از عینک آفتابی استاندارد یا مرطوب نگه داشتن چشم ها
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، ناخنک چشم یک ضایعه غیرسرطانی بوده که به دلیل قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خورشید، باد، گرد و غبار و خشکی چشم ایجاد می شود. این عارضه در نواحی گرمسیری و استوایی بیشتر مشاهده شده و اغلب افراد بالای 30 سال به آن مبتلا می شوند. تشخیص به موقع این بیماری منجر به جلوگیری از عوارض جدی شده و روشهای مختلفی اعم از قطره های چشمی، داروهای ضدالتهابی و در موارد شدید جراحی برای درمان این بیماری وجود دارد.