خشکی چشم یکی از مشکلات شایع بوده که بسیاری از افراد با این عارضه مواجه می شوند. این بیماری زمانی رخ می دهد که چشم ها قادر به تولید مقدار کافی اشک برای حفظ رطوبت و سلامت سطح چشم نباشند و ممکن است با عوارضی اعم از احساس سوزش، خارش و تاری دید همراه باشد. عوامل متعددی همچون استفاده طولانی مدت از کامپیوتر و گوشی همراه، شرایط محیطی خشک، تغییرات هورمونی، بیماری های خاص و مصرف داروها منجر به بروز خشکی چشم می شوند. در این مقاله، به بررسی علت خشکی چشم، علائم، عوارض، روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم یکی از مشکلات رایج چشمی بوده که به دلیل کاهش تولید اشک یا تبخیر سریع آن بوجود می آید. این عارضه باعث بروز خشکی، سوزش، خارش و تاری دید می شود و در برخی موارد نیز ممکن است منجر به عفونت یا التهاب چشم ها گردد. خشکی چشم ممکن است در یک یا هر دو چشم و در هر سنی رخ دهد اما معمولا این بیماری در افراد مسن تر به ویژه در بانوان بسیار شایع بوده زیرا با افزایش سن، تولید اشک کاهش می یابد. همچنین افرادی که در شرایط محیطی خشک و آلودگی های شدید زندگی می کنند یا مبتلا به بیماری های خاصی هستند، بیشتر در معرض خشکی چشم قرار دارند.
علائم خشکی چشم
علائم خشکی چشم در بدن هر فرد متنوع و گاهی آزاردهنده می باشد. لازم به ذکر است در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در زیر به بهترین متخصص چشم در تهران مراجعه نمایید. در ادامه به برخی از شایع ترین علائم خشکی چشم اشاره می نماییم:
- دوبینی
- تاری دید
- خستگی چشم
- حساسیت به نور
- درد یا فشار در چشم
- قرمزی و التهاب چشم
- حساسیت به عوامل محیطی
- مشکل در باز نگه داشتن چشم ها
- وجود مقدار زیادی مخاط در اطراف چشم
- ترشح مواد چسبناک از داخل یا اطراف چشم
- چسبیدن پلک ها در هنگام بیدار شدن از خواب
- احساس ناراحتی هنگام استفاده از لنزهای تماسی
- احساس سوزش، خشکی یا وجود جسم خارجی در چشم
دلایل بروز خشکی چشم
همانطور که در بالا ذکر کردیم خشکی چشم بنا به دلایل مختلفی بروز می کند که در ادامه به برخی از شایع ترین علت بروز این عارضه اشاره می نماییم:
- کاهش تولید اشک: عوامل مختلفی اعم از افزایش سن، یائسگی، بیماری های خود ایمنی منجر به کاهش تولید اشک و خشکی چشم می شوند.
- مشکلات پلک و التهاب: اختلالات در عملکرد پلک مانند اکتروپیون و انتروپیون باعث نارسایی در پخش اشک و ایجاد خشکی چشم می شوند.
- مصرف داروها: مصرف داروهایی اعم از دیورتیک ها، ضداحتقان ها، داروهای ضد افسردگی و برخی داروهای آکنه مانند ایزوترتینوئین منجر به بروز خشکی چشم می شود.
- استفاده مفرط از چشم ها: فعالیت هایی مانند کار طولانی مدت با کامپیوتر، رانندگی یا مطالعه که نیاز به تمرکز زیاد دارند باعث کاهش پلک زدن و تبخیر سریع تر اشک می شود.
- عوامل محیطی: شرایط آب و هوایی خشک، استفاده از سیستم های تهویه یا گرمایشی در محیط های داخلی و استعمال سیگار از جمله عواملی هستند که باعث افزایش تبخیر اشک می شوند.
- اختلال در لایه های اشک: بهتر است بدانید صفحه اشکی از سه لایه چربی، آب و نمک و موکوس تشکیل شده است. هر گونه اختلال در تولید یا ترکیب این لایه ها منجر به تبخیر سریع اشک یا ناپایداری سطح چشم می شود.
عوارض خشکی چشم
لازم به ذکر است اگر خشکی چشم درمان نشود ممکن است با عوارض مختلفی همراه باشد. برخی از مهمترین عوارض خشکی چشم به شرح زیر است:
- مگس پران
- عفونت چشم
- زخم قرنیه چشم
- کاهش کیفیت زندگی
- افزایش حساسیت به نور و درد
- احساس جسم خارجی در چشم
روشهای پیشگیری از خشکی چشم
برای پیشگیری خشکی چشم، رعایت روشهای ذکر شده در زیر بسیار موثر است:
- استفاده از اشک مصنوعی
- استفاده از کمپرس آب گرم
- تنظیم صفحه نمایش کامپیوتر
- خودداری از استعمال دخانیات
- مصرف غذاهای غنی از امگا 3
- استفاده از عینک آفتابی و اسپری محافظ
- شستشوی منظم چشم ها با محلول های مناسب
- استراحت های کوتاه در فعالیت های طولانی مدت
- پلک زدن منظم و هر 20 دقیقه یکبار هنگام مطالعه یا کار با کامپیوتر
- استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب نگه داشتن هوای محیط و جلوگیری از تبخیر سریع اشک
روشهای تشخیص خشکی چشم
بهتر است بدانید تشخیص خشکی چشم نیاز به معاینه دقیق توسط پزشک متخصص دارد اما بر اساس علائم نمیتوان به طور قطعی این بیماری را تشخیص داد. علائم خشکی چشم در بدن هر فرد بسیار متفاوت بوده و شدت آن به شرایط و سطح تحمل فرد بستگی دارد. برخی از روشهایی برای تشخیص خشکی چشم به کار می رود به شرح زیر است:
- معاینه جامع چشم
- آزمایش شیرمر
- آزمایش کیفیت اشک
- تست اسمولاریته اشک
بیشتر بخوانید: قوز قرنیه چشم چیست؟
روشهای درمان خشکی چشم
به طور کلی روشهای مختلفی برای درمان خشکی چشم وجود دارد که نوع درمان با توجه به دلایل بروز عارضه متفاوت است. روشهای درمان این بیماری به شرح زیر است:
- درمان دارویی
- درمان های جراحی مانند لیزیک
- استفاده از کمپرس گرم، ماساژ پلک و لنزهای تماسی
- استفاده از اشک مصنوعی، پمادها و قطره های بدون نگه دارنده
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، خشکی چشم یک مشکل شایع بوده که به دلیل کاهش تولید اشک یا تبخیر سریع آن رخ می دهد. این عارضه ممکن است با علائم متنوعی اعم از سوزش، خشکی، قرمزی، حساسیت به نور و تاری دید همراه باشد. در صورت عدم درمان خشکی چشم ممکن است مشکلاتی اعم از عفونت های چشمی، آسیب دیدگی سطح چشم و کاهش کیفیت بینایی ایجاد شود. با تشخیص به موقع و درمان مناسب میتوانید علائم خشکی چشم را کاهش دهید و از عوارض آن پیشگیری نمایید.