درمان خشکی چشم یکی از موضوعات مهمی بوده که بسیاری از شما عزیزان در طول زندگی با آن مواجه می شوید. برای تشخیص این عارضه، پزشکان از روشهای متنوعی مانند تست اشک، معاینه با لامپ اسلیت و بررسی کیفیت لایه اشکی استفاده می کنند. همچنین درمان های مختلفی اعم از استفاده از قطره های اشک مصنوعی، داروهای ضدالتهابی، تغییر در سبک زندگی و در برخی موارد، روشهای پزشکی مانند بستن مجرای اشکی وجود دارند. در این مقاله، به بررسی روشهای تشخیص خشکی چشم، علل ایجاد آن و موثرترین راهکارهای درمانی خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
روشهای تشخیص خشکی چشم
خشکی چشم یکی از مشکلات شایع بوده که منجر به سوزش، قرمزی، احساس جسم خارجی و تاری دید می شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم این بیماری باید به بهترین متخصص چشم تهران مراجعه نمایید. معمولا پزشک از روشهای مختلفی اعم از آزمایش های بالینی و تخصصی برای بررسی میزان و کیفیت اشک استفاده می کنند. در ادامه، مهمترین روشهای تشخیص خشکی چشم را بررسی می نماییم.
معاینه کامل چشم و بررسی سابقه پزشکی
ابتدا پزشک برای تشخیص این عارضه معاینه کاملی از چشم انجام می دهد. سپس با بررسی سوابق پزشکی، احتمال وجود عوامل زمینه ای مانند بیماری های خودایمنی، مصرف داروهای خاص و شرایط محیطی را بررسی می کند.
آزمایش شیرمر (سنجش میزان تولید اشک)
بهتر است بدانید یکی از رایج ترین روشهای تشخیص خشکی چشم جهت بررسی تولید اشک، آزمایش شیرمر است. در این آزمایش، نوارهای کاغذی مخصوصی در زیر پلک پایین قرار می گیرد، سپس بعد از 5 دقیقه میزان اشک تولید شده و خیسی نوار اندازه گیری می شود.
بررسی کیفیت اشک با رنگ آمیزی فلورسئین و لیسامین
در این روش از رنگ های فلورسئین یا لیسامین برای مشاهده کیفیت و پایداری اشک استفاده می شود. لازم به ذکر است با استفاده از این رنگ ها، نواحی آسیب دیده سطح قرنیه و میزان تبخیر اشک مورد بررسی قرار می گیرد. اگر تبخیر اشک بیش از حد طبیعی باشد، ممکن است به خشکی چشم مبتلا شده اید.
تست اسمولاریته اشک (بررسی ترکیب اشک)
یکی دیگر از روش های پیشرفته و مهم برای تشخیص این عارضه، آزمایش اسمولاریته اشک است. با استفاده از این روش، میزان تعادل بین آب و ذرات محلول در اشک اندازه گیری و بررسی می شود. تغییر در اسمولاریته اشک نیز نشان دهنده کاهش کیفیت اشک و اختلال در لایه اشکی می باشد.
تصویربرداری از لایه اشکی (بررسی ضخامت و پایداری اشک)
لازم به ذکر است در برخی موارد پزشک برای بررسی ضخامت و پایداری لایه اشکی از روشهای تصویربرداری پیشرفته استفاده می کند تا به این موضوع پی ببرد که اشک بیمار به درستی سطح چشم را پوشش می دهد یا خیر.
روشهای درمان خشکی چشم
درمان خشکی چشم به دلایل بروز آن بستگی دارد و شامل روشهای خانگی، دارو درمانی، درمان های تجویزی پزشک و حتی جراحی می باشد. حال در ادامه به طور کامل به روشهای درمان خشکی چشم اشاره می نماییم:
روشهای خانگی
- تغذیه مناسب: مصرف غذاهای غنی از امگا3 مانند ماهی سالمون، گردو و دانه چیا باعث افزایش تولید اشک چشم می شود.
- استفاده از کمپرس گرم: قرار دادن یک پارچه گرم و مرطوب روی پلک ها منجر به بهبود عملکرد غدد چربی و افزایش رطوبت چشم می شود.
- مرطوب نگه داشتن محیط: لازم به ذکر است استفاده از دستگاه بخور در محیط های خشک به ویژه در فصل زمستان باعث حفظ رطوبت چشم می گردد.
- کاهش استفاده از صفحات نمایش: بهتر است بدانید پلک زدن مکرر هنگام کار با کامپیوتر و رعایت قانون 20، 20، 20 (هر 20 دقیقه، 20 ثانیه به نقطه ای در فاصله 20 فوتی نگاه کنید) سبب جلوگیری از خشکی چشم می شود.
بیشتر بخوانید: روشهای درمان ناخنک چشم
استفاده از داروهای بدون نسخه
- ژل ها و پمادهای چشمی: ژل های چشمی برای روز و پمادهای چشمی برای شب مناسب هستند زیرا منجر به افزایش چربی بیشتر به سطح چشم و جلوگیری از تبخیر اشک می گردد.
- اشک مصنوعی: استفاده از قطره های چشمی روان کننده یکی از روشهای درمان برای کاهش سوزش و خشکی چشم می باشد. لازم به ذکر است برخی از اشک های مصنوعی فاقد مواد نگه دارنده بوده به همین دلیل برای استفاده مداوم مناسب است.
درمان های پزشکی برای خشکی چشم
- درمان با نور پالسی شدید (IPL): این روش برای بهبود عملکرد غدد میبومی و جلوگیری از تبخیر اشک کاربرد دارد.
- انسداد مجاری اشکی: لازم به ذکر است استفاده از پلاگ های سیلیکونی یا مواد زیست تجزیه پذیر برای جلوگیری از خروج بیش از حد اشک و حفظ رطوبت چشم بسیار مناسب است.
- داروهای تخصصی: سیکلوسپورین (Restasis) و لایفیت گراست (Xiidra) برای کاهش التهاب و تحریک تولید اشک و آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی برای درمان بلفاریت چشم و کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب در موارد شدید مناسب است.
روش های پیشرفته و جراحی
- پیوند غدد بزاقی: در صورتی که درمان های دیگر موثر و مفید نباشد از غدد بزاقی برای تولید رطوبت جایگزین استفاده می شود.
- بستن دائمی مجرای اشکی: یکی دیگر از روشهای درمان خشکی چشم، بستن دائمی مجرای اشکی بوده که پزشک در موارد شدید باید مجرای اشکی را به طور دائمی ببندد تا اشک بیشتری روی سطح چشم باقی بماند.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، خشکی چشم یک مشکل شایع چشمی بوده که بنا به دلایل مختلفی مانند عوامل محیطی، افزایش سن، استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش، مصرف برخی داروها و بیماری های زمینه ای رخ می دهد. برای درمان خشکی چشم، روشهای مختلفی وجود دارد که با توجه به شدت و علت بیماری انتخاب می شوند. درمان های اولیه شامل استفاده از اشک مصنوعی، تغییر سبک زندگی و اجتناب از عوامل محرک بوده و در موارد شدیدتر داروهای ضدالتهابی، پلاگ های مجرای اشکی یا روشهای درمانی پیشرفته مانند نور درمانی IPL تجویز می شوند.