لرزش چشم یکی از مشکلات شایع و در عین حال کمتر شناخته شده ای بوده که بنا به دلایل مختلفی ایجاد می شود. این عارضه که به صورت حرکت های غیرارادی و سریع عضلات چشم بروز می کند، ممکن است برای بسیاری از افراد نگران کننده باشد. اما چرا چشم ها دچار لرزش می شوند؟ آیا این لرزش ها علائمی از بیماری های جدی هستند؟ در این مقاله به بررسی کامل علل مختلف لرزش چشم، روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری می پردازیم پس با ما همراه باشید.
لرزش چشم چیست؟
لرزش چشم که در اصطلاح علمی به آن نیستاگموس گفته می شود، نوعی حرکت غیرارادی و سریع کره چشم بوده که به صورت افقی، عمودی، چرخشی یا ترکیبی از این حرکات ظاهر می شود. لازم به ذکر است این عارضه موقتی و طبیعی یا نشانه ای از یک مشکل جدی در سیستم عصبی و بینایی می باشد.
نیستاگموس به دلیل اختلال در ارسال پیام های عصبی از چشم به مغز یا اختلال در بخش هایی از مغز که وظیفه کنترل حرکات چشم را بر عهده دارند، به وجود می آید. در برخی موارد، این لرزش ها طبیعی هستند اما اگر لرزش چشم به صورت خود به خودی و مداوم باشد یا با حرکات ناگهانی سر و گردن تشدید شود، نشان دهنده آسیب های جدی تر است.
بیشتر بخوانید: پیرچشمی چیست؟
دلایل بروز لرزش چشم
همانطور که در بالا ذکر کردیم، لرزش چشم یا نیستاگموس به حرکات غیرارادی و مکرر چشم ها گفته می شود که به صورت افقی، عمودی یا چرخشی رخ می دهد. معمولا این عارضه به صورت مادرزادی بوده و از دوران نوزادی بروز می کند یا به مرور زمان به صورت اکتسابی ایجاد می شود. در ادامه به برخی از شایع ترین دلایل بروز این عارضه اشاره می نماییم:
- سکته
- تومورهای مغزی
- آسیب دیدگی سر
- بیماری های مخچه
- مصرف مواد مخدر
- اختلالات مادرزادی
- آسیب های ساقه مغز
- اختلالات عصبی شدید
- نزدیک بینی یا دوربینی
- استفاده از برخی داروها
- اسکلروز چندگانه (MS)
- مصرف بیش از حد الکل
- زخم بر روی شبکیه یا عصب بینایی
- ضعف در کنترل مغزی حرکات چشم
- بیماری های چشمی مانند آب مروارید
- مشکلات گوش داخلی مانند بیماری منیر
- استفاده از داروهای ضد تشنج یا داروهایی مانند لیتیوم
علائم لرزش چشم
لرزش چشم با حرکات غیرارادی و سریع چشم ها شناخته می شود. این حرکات باعث اختلال در تمرکز و کیفیت بینایی شما عزیزان می شوند. علائم نیستاگموس در شدت و نوع از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده اما به طور کلی در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در زیر به بهترین متخصص چشم تهران مراجعه نمایید. برخی از مهمترین علائم این بیماری عبارتند از:
- سرگیجه و احساس عدم تعادل
- مشکلات بینایی و کاهش وضوح دید
- حساسیت بیش از حد به نور (فتوفوبیا)
- حرکات سریع و غیرقابل کنترل چشم ها
- احساس لرزش یا جابجایی در تصاویر و اشیاء
- دشواری در دیدن در محیط های تاریک یا کم نور
- تمایل به نگه داشتن سر در حالت کج برای بهبود دید
روشهای تشخیص لرزش چشم
تشخیص دقیق نیستاگموس برای تعیین علت اصلی و انتخاب بهترین روش درمانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. روند تشخیص این عارضه معمولا با معاینات چشمی آغاز می شود و در صورت نیاز با انجام آزمایشات تخصصی تر ادامه می یابد. به طور کلی روشهای تشخیص لرزش چشم به شرح زیر است:
- معاینه عصبی
- ضبط حرکات چشم
- معاینه تخصصی چشم
- تست ECOG (الکتروکوکلئوگرافی)
- تصویربرداری مغزی با استفاده از سی تی اسکن و ام آر آی
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از جراحی PRK
روشهای درمان لرزش چشم
لازم به ذکر است درمان قطعی برای نیستاگموس وجود ندارد اما روشهای درمان مختلفی منجر به کاهش علائم و بهبود کیفیت بینایی شما عزیزان می شود. به طور کلی روشهای موثر برای درمان لرزش چشم به شرح زیر است:
- دارو درمانی: در برخی موارد، داروهایی مانند گاباپنتین برای کاهش حرکات غیرارادی چشم تجویز می شود.
- عینک های منشوری: این نوع عینک ها با ایجاد تغییر در مسیر عبور نور سبب بهبود تراز چشم ها می شود و یافتن نقطه خنثی را آسان تر می کند.
- تمرینات ورزشی چشم: انجام تمرینات منظم و تخصصی برای تقویت عضلات چشم و بهبود هماهنگی حرکات چشمی نقش بسزایی در کاهش لرزش ها دارد.
- عمل جراحی عضلات چشم: بهتر است بدانید اگر سایر روشهای درمانی پاسخگو نباشند، جراحی برای تغییر موقعیت یا قدرت عضلات چشم انجام می شود.
- تزریق بوتاکس: در برخی موارد خاص، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) به عضلات چشم به طور موقت این عضلات را ضعیف کرده و حرکات غیرارادی را کاهش می دهد.
- وسایل کمک بینایی: استفاده از وسایل کمک بینایی مانند ذره بین، کتاب های چاپ بزرگ، تبلت با تنظیمات خاص و منابع نوری قوی منجر به بهبود مطالعه و انجام فعالیت های روزمره می شود.
- استفاده از عینک و لنزهای تماسی: عینک ها و لنزهای طبی هرچند لرزش چشم را به طور کامل درمان نمی کنند اما با اصلاح عیوب انکساری مانند نزدیک بینی یا دوربینی منجر به بهبود وضوح دید می شود.
بیشتر بخوانید: آستیگماتیسم چشم چیست؟
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، لرزش چشم یا نیستاگموس یکی از اختلالات حرکتی چشم بوده که با حرکات غیرارادی و مداوم چشم ها مشخص می شود. لازم به ذکر است این بیماری به صورت مادرزادی یا اکتسابی ظاهر می شود و با توجه به شدت و نوع این عارضه مشکلاتی در وضوح دید و تمرکز ایجاد می شود. با وجود اینکه درمان قطعی برای انواع نیستاگموس وجود ندارد اما روشهای مختلفی برای کاهش علائم و بهبود کیفیت بینایی وجود دارد.